Onbeheersbare grote risico's
Een aantal alternatieven zijn onaan-vaardbaar of onredelijk om ze verder te onderzoeken. Ze zijn in strijd met inter-nationale afspraken en Belgische wetten of houden onbeheersbare grote risico’s in.
Geen alternatief voor geologische berging
Wereldwijd werden alle mogelijke opties voor het langetermijnbeheer van hoogactief en/of langlevend afval geïdentificeerd en beoordeeld. Na decennialang onderzoek is er een brede internationale consensus dat geologische berging de enige veilige eindbestemming is. Alle alternatieven zijn beoordeeld, afgewogen en uiteindelijk verworpen. Ze kunnen de toets met de internationaal vastgelegde criteria inzake veiligheid, haalbaarheid en ethiek niet doorstaan.
Welke alternatieven zijn onredelijk?
Internationale afspraken verbieden bijvoorbeeld berging op of in de zeebodem, in ijskappen of in de ruimte. Er zijn onbeheersbare risico’s verbonden aan het direct injecteren in vloeibare vorm of het door fusie laten doordringen van het warmteafgevende radioactieve afval in de geologische lagen.
Waarom is opslag geen alternatief?
Sowieso geen eindbestemming
Afval dat vele honderdduizenden jaren tot grootteorde een miljoen jaar af-gezonderd moet worden van mens en milieu, vergt een eindbestemming waar het veel langer wordt afgezonderd dan om het even wat de mens tot nu toe gebouwd of achtergelaten heeft. Een opslaggebouw aan de oppervlakte of op beperkte diepte van enkele tientallen meters, kan sowieso geen eindbestemming zijn. Iedere constructie is na honderd of in het beste geval driehonderd jaar aan vervanging toe.
Hoeveelheid afval neemt toe
Daarna moet het afval naar een nieuw opslaggebouw gebracht worden, eventueel na herverpakking. De hoeveelheid afval zal daarbij toenemen, als gevolg van de ontmanteling van de oude opslaggebouwen en de eventuele herverpakking van opgeslagen radioactief afval. Iedere volgende generatie zal zich actief over het afvalprobleem moeten buigen en middelen en kennis aanwenden om de veiligheid te verzekeren, wat niet strookt met het basisprincipe van passieve veiligheidsmaatregelen in het wettelijke kader.
Onredelijk en onaanvaardbaar
Wanneer deze beheerketen breekt, zijn de risico’s onaanvaardbaar groot. Dat is de reden waarom de Europese richtlijn 2011/70/Euratom oplegt dat het beheer op lange termijn gebaseerd moet zijn op passieve veiligheidsmaatregelen, zoals in een systeem van geologische berging. Daarom beschouwen ook de veiligheids-autoriteiten, zoals het FANC (Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle) in België, dat de optie van opslag voor het beheer op lange termijn onredelijk en onaanvaardbaar is.
