Overslaan en naar de inhoud gaan

Voorkomen aan de bron

Bij toepassingen met radioactieve stoffen ontstaat radioactief afval. De afvalproducenten nemen maatregelen om de hoeveelheid afval zoveel mogelijk te beperken. Dat is noodzakelijk om mens en milieu te beschermen en om het afvalbeheer efficiënt en betaalbaar te houden.

2014_Radioactief afval-Déchets radioactiefs (1)_ONDRAFNIRAS

Radioactief afval ontstaat op verschillende plaatsen: in de geneeskunde, de landbouw, industrie, in wetenschappelijk onderzoek en bij de productie van elektriciteit in kern-centrales. Elke producent neemt maatregelen om afval te voorkomen.

Preventiemaatregelen in kerncentrales

Besmetting voorkomen

  • In de gecontroleerde zone* van de kerncentrale worden alleen de strikt noodzakelijke materialen en uitrustingen toegelaten. Op die manier raakt zo weinig mogelijk materiaal radioactief besmet.
  • De filters en harsen die dienen voor de zuivering van de nucleaire kringlopen worden regelmatig gecontroleerd. Zo gaan ze langer mee en ontstaat er minder afval.
  • Processen worden aangepast zodat in de gecontroleerde zone zo weinig mogelijk afvalwater ontstaat. Daardoor moet er achteraf minder water naar de speciale waterzuiveringsinstallatie.

* De zone binnen een nucleaire site waar door blootstelling aan radioactieve straling extra veiligheidsmaatregelen gelden.

Ontsmetting via innovatieve technieken

  • Via ontsmetting wordt de radioactieve besmetting weggenomen. Dat gebeurt met mechanische of chemische technieken. Bij voorwerpen die maar op enkele plaatsen besmet zijn, wordt het radioactief besmette deel gescheiden van het niet-besmette deel.
  • Na de ontsmetting volgen nieuwe radioactieve metingen. Als die onder de wettelijke grenswaarden liggen, wordt het voorwerp vrijgegeven en niet meer beschouwd als radioactief afval.
  • Door deze aanpak is het mogelijk om bepaalde ontmantelde onderdelen opnieuw te gebruiken of de grondstoffen te recycleren. De hoeveelheid radioactief afval wordt zo verminderd.

Preventiemaatregelen in ziekenhuizen

Innovatieve medische technieken

De medische wetenschap en de ziekenhuizen leveren grote inspanningen om het gebruik van ioniserende stralingen zoveel mogelijk te beperken. Dat doen ze om de patiënten en het medisch personeel te beschermen tegen de mogelijke risico’s ervan. Zo maken nieuwe ontwikkelingen in de radiotherapie en medische beeldvorming het mogelijk om hetzelfde thera-peutische of diagnostische effect te verkrijgen met lagere dosissen, of zelfs zonder ioniserende straling (echografie, MRI).

Vervalopslag

Ziekenhuizen kunnen afval, besmet met radioactieve stoffen met een halveringstijd van minder dan zes maanden, opslaan op hun eigen site tot de radioactiviteit nagenoeg volledig vervallen is. Na de vervalopslag op de ziekenhuissite en na controle door een erkende instelling kan het afval afgevoerd worden als niet-radioactief afval. Dat afval komt dus niet terecht in de beheerketen van radioactief afval.

Preventiemaatregelen in de industrie, wetenschappelijk onderzoek en andere sectoren

Ook in de industrie of bij wetenschappelijk onderzoek ontstaat radioactief afval. Preventiemaatregelen moeten de hoeveelheid ervan zoveel mogelijk beperken. Zo wordt het materiaal dat in de gecontroleerde zone wordt gebruikt zoveel mogelijk beperkt. Daarnaast probeert men zo min mogelijk gebruik te maken van radioactieve bronnen. Nieuwe rook-detectors bevatten bijvoorbeeld geen radioactieve bronnen meer.