IN DE KIJKER

Voor NIRAS, de Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen in België, is het essentieel om jongeren te betrekken bij het langetermijnbeheer van radioactief afval, omdat ze de beslissers van morgen zijn. Dat deden we onder andere eind 2022, tijdens een unieke internationale workshop over jongerenparticipatie.

2022 was een feestjaar voor NIRAS dat haar veertigjarige bestaan vierde en officieel de deuren opende van haar bezoekers- en ontmoetingscentrum Tabloo. Daarnaast was het ook op andere vlakken een belangrijk jaar, met als uitschieter de principebeslissing van de federale regering voor diepe berging. Directeur-generaal Marc Demarche en voorzitter Francis De Meyere blikken in dit interview terug op enkele hoogtepunten van 2022.

De bergingsinstallatie: focus op de veiligheid

Het laag- en middelactieve kortlevende afval van ons land zal veilig en voorgoed geborgen worden in een oppervlaktebergingsinstallatie in Dessel. Hoe ziet zo’n installatie eruit en hoe wordt de veiligheid gegarandeerd?

Hoe wordt het radioactieve afval klaargemaakt voor oppervlakteberging?

Vlak bij de bergingssite liet NIRAS een hele randinfrastructuur bouwen om het laag- en middelactieve kortlevende afval klaar te maken voor oppervlakteberging. Zo behouden we in elke stap de controle over wat er met het afval gebeurt en moet het geen onnodige afstanden afleggen. Hoe staat het vandaag met de randinfrastructuur?

Met het verkrijgen van de nucleaire vergunning zet NIRAS een grote stap vooruit met het oppervlaktebergingsproject in Dessel. Onze collega Elise Vermariën, verantwoordelijk voor de veiligheidsevaluaties van de oppervlakteberging, blikt terug op een proces van bijna 20 jaar.

Diepe berging: een duurzame, veilige en passieve oplossing

In een diepebergingsinstallatie wordt het afval geïsoleerd en ingesloten in een stabiele geologische laag met geschikte eigenschappen, achter een reeks kunstmatige barrières op een diepte van enkele honderden meters. De geologische laag en de kunstmatige barrières zorgen samen voor de veiligheid van de mens en de bescherming van het leefmilieu.

Midden januari maakten zo’n 1.400 leerlingen in en rond het Brusselse kunstencentrum Bozar op een originele manier kennis met diepe of geologische berging van radioactief afval. NIRAS organiseerde er samen met het Belgian National Orchestra een jongerenevent, met als kers op de taart de voorstelling FIREBIRD.

Eind september werd de kerncentrale Doel 3 definitief van het elektriciteitsnet afgekoppeld, eind deze maand gebeurt hetzelfde met Tihange 2. Twee Belgische kerncentrales zullen zo voorgoed gestopt zijn met elektriciteit te produceren. Hoe zal de ontmanteling ervan verlopen en wat gebeurt er met het radioactieve afval?

Het 'Gezamenlijk verdrag inzake een veilig beheer van bestraalde splijtstof en radioactief afval', kortweg de Joint Convention, is een internationaal verdrag dat alle aspecten van het beheer van bestraalde splijtstof en radioactief afval regelt. België heeft dit verdrag ondertekend en moet bijgevolg haar verplichtingen naleven. Op de 7de review meeting van het verdrag bespraken de deelnemende landen hoe ze elk hun verplichtingen naleven.