Op 13 juni werd de publieksraadpleging over de eindbestemming van het hoogactieve en/of langlevende afval in ons land afgerond. Ze leverde heel wat waardevolle reacties en adviezen op, die NIRAS de komende maanden zal verwerken in een finaal beleidsvoorstel voor de federale regering. Het is de regering die uiteindelijk beslist wat er op lange termijn met dit afval moet gebeuren.
Voor hoogactief en/of langlevend afval is een eindbestemming nodig die het afval gedurende honderdduizenden jaren veilig afzondert van mens en milieu. In ons land is tot op vandaag nog niet beslist hoe dat afval op lange termijn moet worden beheerd. Om dat te verhelpen, stelde NIRAS geologische of ondergrondse berging op Belgisch grondgebied voor als eindbestemming voor dit afval.
Het gaat dus om de allereerste beslissingsstap, namelijk de vraag wat België met dit afval gaat doen. Er zijn nog geen concrete plannen over waar, wanneer en op welke wijze dit moet gebeuren. Het voorstel van NIRAS bevatte ook een benadering met het oog op de vaststelling van een bijkomend besluitvormingsproces voor de ontwikkeling van de geologische berging. Dat voorstel doorloopt een wettelijke procedure.
De regering beslist
Een deel van die procedure – een publieksraadpleging en een adviesronde bij verschillende officiële instanties – is nu afgelopen. Van 15 april tot en met 13 juni kreeg iedereen de kans om het beleidsvoorstel en het bijbehorende milieu-effectenrapport in te kijken, en om er opmerkingen bij te formuleren.
De raadpleging leverde heel wat waardevolle opmerkingen, reacties en adviezen op. Die zullen we de komende maanden analyseren en verwerken. In het najaar bezorgen we dan een finaal beleidsvoorstel aan onze voogdijoverheid: de federale ministers bevoegd voor Economische Zaken en voor Energie. Het is de regering die uiteindelijk beslist over het langetermijn-beheer van het hoogactieve en/of langlevende afval.
Wachten is geen optie
Een beslissing blijven uitstellen betekent dat we onnodige lasten doorschuiven naar de volgende generaties. We denken daarbij aan milieurisico’s, financiële risico’s en het gevaar dat opgebouwde kennis en expertise verloren gaan. Wachten is dus geen optie meer.
Maatschappelijke dialoog
Ook als de regering beslist heeft wat België met het hoog-actieve en/of langlevende afval gaat doen, blijven er nog enkele belangrijke vragen onbeantwoord:
- Hoe kunnen we de bergingsinstallatie tijdelijk controleren?
- Hoe zorgen we ervoor dat het afval er eventueel weer kan worden uitgehaald?
- Op welke locatie(s) kan de bergingsinstallatie komen?
Over die kwesties zal NIRAS in een volgende fase een maatschappelijke dialoog opstarten. We onderzoeken dan samen met alle betrokkenen hoe de beleidsbeslissing vertaald kan worden in een concreet plan.
De beleidskeuze die binnenkort voorligt, vormt alvast de allereerste stap in de realisatie van een eindbestemming voor het afval. We gaan ervan uit dat het hele proces vele tientallen jaren zal duren.