Elk transport van radioactief afval in België valt onder de verantwoordelijkheid en het toezicht van NIRAS. NIRAS vervoert zelf geen radioactief afval, maar besteedt dit uit aan gespecialiseerde firma’s. Een daarvan, Equans Specialized Nuclear Services, het vroegere Transnubel, heeft op onze vraag een uniek transportmiddel ontwikkeld voor het vervoer van middel- en hoogactief vast afval.
Radioactief afval ontstaat op verschillende plaatsen: in kerncentrales, bij de productie van elektriciteit, maar bijvoorbeeld ook in onderzoeksinstellingen die werken met radioactieve stoffen. Een deel van dat afval is middel- en hoogactief vast afval. Het moet op een veilige manier vervoerd worden van bij de producenten naar onze industriële dochteronderneming Belgoprocess in Dessel, waar het verder beheerd wordt.
“Er vinden jaarlijks ongeveer twintig transporten van dit afvaltype plaats”, zegt Arno Grade van NIRAS. “Daarom vroeg het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) ons om een specifieke transportverpakking voor het afval – dat in 400-litervaten zit – te ontwikkelen. In opdracht van NIRAS heeft de gespecialiseerde firma Equans SNS dat transportmiddel ontworpen en gebouwd.”
Koude testen
Het gaat om een innovatieve totaaloplossing: een trailer met twee ingebouwde transportverpakkingen met de naam ‘CAROLINE-R80’, en een vernuftig systeem voor autonoom laden en lossen. De verpakkingen voldoen aan de type B-regelgeving voor het vervoer van gevaarlijke goederen (ADR). Ze laten dus toe om in alle veiligheid hoogactieve stoffen te transporteren.
Arno Grade: “Het unieke transportmiddel werd het afgelopen anderhalf jaar uitgebreid getest op de sites van de afvalproducenten. Dat waren testen in reële omstandigheden, maar zonder radioactief afval: zogenaamde ‘koude’ testen. De bedoeling was om eventuele kinderziekten van het systeem weg te werken. We gingen na of het transportmiddel ook in de praktijk doet wat het moet doen.”
Demonstratie
De werkpunten die bij de koude testen naar boven kwamen zijn intussen zo goed als allemaal opgelost. “Eind deze zomer kon het transportmiddel daarom opnieuw worden voorgesteld aan de afvalproducenten. De demonstratie ging door op de site van Equans SNS, waar er vooral gefocust werd op het laden en lossen van een afvalvat. Die procedure moet klaar en duidelijk zijn voor de veiligheidsdiensten van de producenten. Zo kunnen ze mogelijke risico’s goed inschatten.”
Op enkele details na bleek het transportmiddel klaar om voor het einde van het jaar de baan op te gaan. “Equans SNS moet nog een paar laatste aanpassingen doorvoeren”, zegt Arno Grade. “Maar als dat gebeurd is en we de nodige erkenningen van het FANC op zak hebben, kan CAROLINE-R80 een eerste keer worden ingezet voor een echt transport met radioactief afval.”
