Wie beheert het radioactieve afval, hoe en waar gebeurt dat?

Radioactiviteit is een natuurlijk fenomeen. Sommige stoffen zijn maar een fractie van een seconde radioactief, andere miljarden jaren. Radioactiviteit ontstaat doordat sommige atoomkernen onstabiel zijn en hun overtollige energie uitzenden als ioniserende stralen. Die straling kan veranderingen aanbrengen in de materie waarin ze doordringt. Wie met radioactieve stoffen in contact komt, moet zich dus beschermen.

Radioactief afval lijkt vaak op huishoudelijk of industrieel afval. Het ontstaat vooral bij activiteiten die te maken hebben met kernenergie, bij wetenschappelijk onderzoek naar nucleaire toepassingen en bij de ontmanteling van nucleaire installaties. Er zijn verschillende soorten radioactief afval die verschillen qua aard en duur van de straling.

Voordat we het radioactieve afval van een producent overnemen, moeten we zeker zijn dat het aan onze criteria voldoet zodat we het op een veilige manier kunnen beheren. Producenten moeten hiervoor over bepaalde erkenningen beschikken die door ons uitgereikt worden. Deze erkenningen vormen als het ware een vergunning die de producent toelaat om zijn afval te produceren, te sorteren, te karakteriseren en aan ons aan te bieden.

Wanneer we het afval van de producenten geaccepteerd hebben, kan het vervoerd worden naar onze industriële dochteronderneming Belgoprocess in Dessel. Dat gebeurt volgens strenge veiligheidsvoorschriften, onder onze controle en verantwoordelijkheid. Voor het transport doen we een beroep op gespecialiseerde firma’s die het afval in een gepaste en gecertificeerde verpakking vervoeren.

Wanneer het ruwe radioactieve afval toegekomen is, kan het verwerkt worden. Bedoeling is om het volume van het afval te verkleinen en daarna de overblijvende radioactieve stoffen vast te zetten en in te sluiten in afvalvaten. Zo ontstaat een stabiel en veilig eindproduct dat klaar is om naar de opslaggebouwen te gaan in afwachting van een eindberging.

Het verwerkte radioactieve afval wordt tijdelijk opgeslagen in aangepaste gebouwen in Dessel, vlak bij waar het verwerkt werd. De gebouwen zijn gemaakt van beton, een materiaal dat straling tegenhoudt. Hoe hoger de stralingsintensiteit van het afval, hoe dikker de betonnen muren. Controles, inspecties en diverse veiligheidsmaatregelen zorgen ervoor dat mens en milieu beschermd blijven tegen de risico's van het nucleaire afval.