Hoe kunnen radionucliden in het grondwater migreren?

Daarom bestuderen we al bijna 25 jaar het hydrogeologische milieu en de omgeving van de site waar deze installatie gebouwd zal worden. Hoe ziet de ondergrond eruit? Hoe stroomt het grondwater, met welke snelheid en in welke richting? Welke chemische samenstelling heeft het? En hoe evalueren we de veiligheid van de bergingsinstallatie, rekening houdend met al deze parameters?

Meer dan een miljoen hydrogeologische metingen

We bestuderen al bijna 25 jaar het hydrogeologische milieu van de site en zijn omgeving.

Sinds 1999 hebben we enkele duizenden metingen van het hydrogeologische milieu van de site uitgevoerd. Zo willen we een beter inzicht krijgen in dat milieu en een referentie-inventaris opmaken voordat er radioactief afval geborgen wordt. Met meer dan 150 piëzometers (boorgaten met een buis van ongeveer 8 cm diameter op geringe diepte, waarvan een deel uitgerust is met een filter) meten we het grondwaterpeil en volgen we de samenstelling en het gedrag van het grondwater.

Sinds kort doen we meerdere metingen per dag. Over drie jaar zullen we daardoor over meer dan een miljoen metingen beschikken. Ook nadat het radioactieve afval geborgen is, loopt die hydrogeologische monitoring door. Ze zal duren tot het einde van de controlefase van de installatie, gedurende 350 jaar dus. Zo kunnen we onmiddellijk eventuele anomalieën opsporen, net als radionucliden die mogelijk zouden vrijkomen in het grondwater.

Hydrogeologische modellen

We maken ook gebruik van hydrogeologische modellen. Die simuleren de migratie van de radionucliden en berekenen aan welke concentraties mens en milieu in pessimistische scenario’s blootgesteld zouden worden. De scenario’s houden rekening met verschillende toegangswegen waarlangs radioactiviteit in de omgeving kan terechtkomen: rivieren, waterrijke gebieden en pompputten.

Drie toegangswegen

• In het eerste scenario kunnen radionucliden die vrijkomen in het grondwater, migreren naar een rivier in de buurt van de site: de Kleine Nete. Daar zouden ze verder verdund worden.

• In het tweede scenario berekent ons model de concentratie van radionucliden in waterrijke gebieden (moerassen, natte weiden) in de regio. Welke impact zou zo’n besmetting hebben op een gemeenschap die volledig zelfvoorzienend leeft op besmette waterrijke gebieden? En wat zou de omvang ervan zijn, of anders gezegd de radiologische impact?

• In het derde scenario simuleert ons model ten slotte een vergelijkbaar scenario, maar dan met een put op 70 meter van de installatie, die als enige waterbron voor deze gemeenschap zou dienen.

Wat met de klimaatverandering?

Onze modellen houden rekening met mogelijke klimaatveranderingen in de komende jaren en eeuwen, en ook met veranderingen door menselijke activiteiten. We evalueren met name de impact van een uitbreiding van de witzandwinning in Mol. Al deze klimatologische en menselijke veranderingen zouden gevolgen kunnen hebben voor de hydrogeologische omstandigheden van de site. Ze zouden dus de parameters van een eventuele migratie van radionucliden kunnen wijzigen.

Wat zijn de resultaten?

Dankzij onze hydrogeologische modellen hebben we een beter inzicht in de migratiewegen van radionucliden in het grondwater (richting, snelheid, diepte). De berekeningen die tot nu toe uitgevoerd zijn voor de verschillende migratiescenario's wijzen erop dat de bergingsinstallatie voldoet aan de radiologische criteria opgelegd door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC).