Terugblik op de hoogtepunten van NIRAS: meer dan 40 jaar geschiedenis

1980: oprichting NIRAS

NIRAS wordt opgericht door de wet van 08-08-1980, aangevuld bij koninklijk besluit van 30-03-1981.

1980: uitgraving HADES

Start van het uitgraven van het ondergrondse laboratorium HADES in Mol. HADES is het eerste ondergrondse laboratorium in weinig verharde klei waar een onderzoeksprogramma voor diepe of geologische berging van hoogactief en/of langlevend afval uitgevoerd wordt.

1983: moratorium op zeeberging

Ons land onderschrijft het moratorium op zeeberging van radioactief afval. Tussen 1960 en 1982 organiseerde België in totaal 15 operaties waarbij het een deel van zijn laagactief afval in zee stortte.

1986: sanering BP1

We worden verantwoordelijk voor de sanering van BP1, de vroegere site van Eurochemic (opwerkingsfabriek voor verbruikte splijtstof in Dessel). We vertrouwen dit toe aan Belgoprocess, dat onze industriële dochteronderneming wordt.

1986: ingebruikname gebouw 150

De eerste investering van NIRAS voor de tijdelijke opslag van laagactief afval in Dessel, gebouw 150, wordt in gebruik genomen.

1987: strategisch plan

We maken ons eerste strategisch plan op voor een gecoördineerd beleid voor het beheer van radioactief afval.

1989: sanering site BP2

We worden verantwoordelijk voor de sanering van BP2, de voormalige WASTE-afdeling van SCK CEN in Mol. Deze opdracht vertrouwen we toe aan Belgoprocess.

1989: publicatie SAFIR-rapport

NIRAS publiceert het SAFIR-rapport dat de balans opmaakt van het onderzoek naar diepe of geologische berging. In 1990 zet de regering het licht op groen voor de voortzetting van dit onderzoek.

1994: opening Isotopolis

Isotopolis, het eerste informatiecentrum over het beheer van radioactief afval, opent zijn deuren voor bezoekers in Dessel. Het centrum sloot definitief in 2021, met de komst van Tabloo.

1994: ingebruikname CILVA-installatie

Belgoprocess neemt de CILVA-installatie in gebruik voor de verwerking en conditionering van laagactief afval.

1994: publicatie rapport 94-04

We publiceren een rapport dat de haalbaarheid van oppervlakteberging van laag- en middelactief kortlevend afval bevestigt. In het rapport identificeren we 98 zones die hiervoor mogelijk in aanmerking komen. Maar het verzet van de lokale bevolking dwingt ons ertoe om van een louter technisch-wetenschappelijke aanpak over te stappen naar een meer participatieve aanpak die rekening houdt met de maatschappelijke aspecten.

1995: samenwerkingsverband voor HADES

NIRAS en SCK CEN richten het economisch samenwerkingsverband (ESV) PRACLAY op voor de exploitatie van het ondergrondse laboratorium HADES. Het wordt later omgedoopt tot ESV EURIDICE.

1999-2000: oprichting STORA & MONA

De lokale partnerschappen STORA (Dessel) en MONA (Mol) worden opgericht om de bevolking te betrekken bij het oppervlaktebergingsproject voor laag- en middelactief kortlevend afval. Dialoog en co-design zijn de sleutelwoorden van deze samenwerking.

2002: inventaris van de nucleaire passiva

We publiceren ons eerste vijfjaarlijks rapport over de inventaris van de nucleaire passiva (INP). Een nucleair passief ontstaat wanneer een exploitant zijn nucleaire activiteit stopzet, maar niet genoeg middelen heeft om de kosten voor de declassering van de installatie en het beheer van het bijhorende radioactieve afval te dekken. Om het ontstaan van nieuwe nucleaire passiva te voorkomen, heeft de regering NIRAS belast met het opstellen van een inventaris.

2002: uitbreiding HADES

Het ondergrondse laboratorium HADES in Mol wordt uitgebreid, de uitgraving gebeurt voor het eerst met behulp van industriële technieken.

2006: beslissing oppervlakteberging

De federale regering beslist dat de oppervlaktebergingsinstallatie voor laag- en middelactief kortlevend afval in Dessel komt en dat de maatschappelijke voorwaarden van zowel Dessel als Mol gerealiseerd moeten worden.

2007: bouw PRACLAY-galerij in HADES

De PRACLAY-galerij in het ondergrondse laboratorium HADES wordt gebouwd en in 2014 gaat het gelijknamige, grootschalige verwarmingsexperiment van start. Het gaat om een 30 meter lange galerij die gedurende 10 jaar bij een constante temperatuur van 80°C in contact met de klei verwarmd wordt. Doel? Het nabootsen van de warmte die door hoogactief afval uitgestraald wordt om na te gaan welke impact die warmte heeft op de klei.

2010: financiering oppervlaktebergingsproject

Het federaal parlement keurt de financiering van het volledige oppervlaktebergingsproject in Dessel goed.

2011: publicatie Afvalplan

We leggen ons Afvalplan voor het hoogactieve en/of langlevende afval voor aan onze voogdijministers. Dit plan bevat alle nodige elementen om een principebeslissing te nemen over het langetermijnbeheer van dit soort afval.

2012: exploitatie site Fleurus

We worden verantwoordelijk voor de sanering en ontmanteling van de site van Best Medical Belgium in Fleurus, een bedrijf dat radio-isotopen produceerde en failliet ging.

2012: inventaris huidig en toekomstig afval

We publiceren het eerste rapport over de technische inventaris van het huidige en toekomstige radioactieve afval, ook IRA (Inventaris Radioactief Afval) genoemd.

2013: aanvraag nucleaire vergunning oppervlakteberging

We vragen de nucleaire vergunning aan om de oppervlaktebergingsinstallatie in Dessel te bouwen en te exploiteren.

2014: leidende beginselen voor financiering

Het financieringssysteem van NIRAS wordt aangepast door een wijziging van het koninklijk besluit van 1981. De leidende beginselen die door deze wijziging vastgesteld worden, bepalen onder andere dat de retributies verschuldigd zijn door de producenten zolang niet alle kosten die noodzakelijk zijn voor het langetermijnbeheer van hun afval gedekt zijn.

2022: opening Tabloo

Tabloo opent officieel haar deuren voor het grote publiek. Het bezoekers- en ontmoetingscentrum is een van de meerwaardeprojecten van de oppervlaktebergingsinstallatie in Dessel.

2022: 40 jaar HADES

Het ondergrondse laboratorium HADES in Mol viert zijn 40ste verjaardag. In een speciale publicatie van de Geological Society of London wordt de balans opgemaakt van 40 jaar onderzoek naar diepe berging in HADES.

2022: principebeslissing diepe berging

Publicatie van een koninklijk besluit dat de principebeslissing voor diepe of geologische berging van hoogradioactief en/of langlevend afval op Belgisch grondgebied bekrachtigt.

2023: nucleaire vergunning oppervlakteberging

Publicatie van een koninklijk besluit dat de nucleaire oprichtings- en exploitatievergunning uitreikt die nodig is om de oppervlaktebergingsinstallatie in Dessel te realiseren.

2024: 40 jaar Belgoprocess

Belgoprocess viert haar 40 jarig bestaan met een opendeurweekend. Onze industriële dochteronderneming verwerkt radioactief afval in specifieke installaties met aangepaste technologieën. Nadien zorgt het voor de tijdelijke opslag van het afval in speciaal daartoe ontworpen gebouwen. Belgoprocess beschikt ook over een grote expertise en ervaring in het ontmantelen van nucleaire installaties.