Welke vormen van eindberging kiezen andere landen voor hun radioactief afval?
Alle landen waar er radioactief afval geproduceerd wordt, moeten op zoek gaan naar een eindberging voor hun afval. Er bestaan meerdere bergingstypes, maar het basisprincipe blijft hetzelfde: het nucleaire afval wordt geplaatst in een bergingsinstallatie, waar meerdere barrières het afval afzonderen en de radioactieve stoffen insluiten. Voor welk type berging er gekozen wordt, hangt af van twee factoren: het activiteitsniveau en de levensduur van het afval.
Deze tekst geeft de situatie weer in 2022 en wordt deze zomer geüpdatet.
Laag- en middelactief kortlevend afval
Verschillende Europese landen hebben al een operationele bergingsinstallatie voor hun laag- en middelactief kortlevend afval. Sommige landen kozen voor een bovengrondse installatie, andere voor een ondergrondse installatie. Andere landen hebben nog niet geconcretiseerde projecten voor hun laag- en middelactief kortlevend afval. Zoals Zwitserland, Italië, Duitsland, Tsjechië, Bulgarije of nog Litouwen.
Bovengronds
Frankrijk telt twee oppervlaktebergingsinstallaties voor laag- en middelactief kortlevend afval: een in de Manche (gevuld en afgesloten) en een in de Aube (operationeel). In het Verenigd Koninkrijk zijn er vandaag drie operationele oppervlaktebergingsinstallaties voor laagactief afval: in Drigg, in Dounreay en in Sellafield. Spanje heeft een operationele oppervlakteberging voor laag- en middelactief kortlevend afval in El Cabril, in de buurt van Córdoba. Ook Roemenië en Slovakije hebben operationele projecten.
Ondergronds
Zweden koos voor zijn laag- en middelactief afval voor ondergrondse berging, met een operationele bergingsinstallatie in Forsmark. In Finland wordt er vandaag laag- en middelactief afval geborgen in twee ondergrondse bergingsinstallaties. Hongarije heeft een operationele ondergrondse bergingsinstallatie voor laag- en middelactief afval op ruim 100 kilometer van Boedapest.
Hoogactief en/of langlevend afval
Wereldwijd bezitten 26 landen samen bijna 97% van de commerciële kernreactoren. Nagenoeg al deze landen hebben voor het langetermijnbeheer van hun hoogactief en/of langlevend afval al een nationale beleidsmaatregel gekozen: zij opteerden allen voor diepe berging. Sommige landen hebben al een locatie gekozen, andere zijn er mee bezig.
Locatie en gastgesteente
Sommige landen in Europa hebben al een gastgesteente en locatie gekozen. Zo gaan Finland en Zweden hun hoogactief en/of langlevend afval bergen in graniet. Finland startte in 2017 met de bouw van een installatie in de gemeente Eurajoki. In Zweden reikte de regering in 2022 de bouwvergunning uit voor een installatie in Forsmark. Zwitserland en Frankrijk kiezen dan weer voor een berging in klei. De keuze van de locatie in Zwitserland werd in 2022 bekend gemaakt: Nördlich Lägern in het kanton Zürich. In Frankrijk is de installatie gepland op de grens van de departementen Meuse/Haute-Marne.
Zoektocht site
Ook andere Europese landen zijn inmiddels gestart met de zoektocht naar een geschikte site voor hun hoogactief en/of langlevend afval, zoals Duitsland, Hongarije, Litouwen, Slovakije, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk. Landen zoals Bulgarije, Nederland, Roemenië, Slovenië en Spanje moeten nog beginnen met hun selectieprocedure voor een bergingssite. Buiten Europa hebben China en Rusland al een site gekozen voor het langetermijnbeheer van hun hoogactieve en/of langlevende afval. Andere landen zijn gestart met de zoektocht naar een geschikte site, zoals Canada en Japan.
Welk radioactief afval is bestemd voor oppervlakteberging?
In de oppervlaktebergingsinstallatie zal laag- en middelactief kortlevend afval geborgen worden. Dit afval lijkt vaak op gewoon afval en heeft een veel lagere stralingsactiviteit dan het hoogactieve afval. Het is vooral afkomstig van de kerncentrales en van buiten gebruik gestelde nucleaire installaties. Enkel afval dat aan onze strenge criteria voldoet, mag in de bergingsinstallatie komen.
Ondiepe berging voor radioactief radiumhoudend afval
Het radioactieve radiumhoudende afval bij Umicore in Olen is vrij uniek: het gaat voornamelijk over afval dat laagactief en langlevend is. Dat betekent dat het een vrij laag radiologisch activiteitsniveau heeft maar wel gedurende tienduizenden jaren afgeschermd moet worden van mens en milieu.
Welk radioactief afval is bestemd voor diepe of geologische berging?
Diepe berging is bedoeld voor hoogactief en/of langlevend afval. Dit type afval blijft gedurende honderdduizenden jaren radioactief en gevaarlijk voor mens en milieu. Het grootste deel van dit afval is afkomstig van de ontmanteling van buiten gebruik gestelde nucleaire installaties en van de productie van elektriciteit door kernenergie.
Kom alles te weten over radioactief afval
Bezoek de interactieve expo van ons belevingscentrum Tabloo in Dessel.
Laat je verrassen en ontdek hoe een onzichtbare wereld voor je opengaat. Ga op ontdekkingstocht en ervaar hoe radioactiviteit op een wonderlijke manier haar geheimen een per een voor je prijsgeeft.
Laatst aangepast 22/04/2025